آمنوره اولیه یا پریود نشدن دقیقا یک معنا دارد. آمنوره (uh-men-o-REE-uh) وقتی اتفاق میفته که فرد پریود نشه. آمنوره اغلب به عنوان از دست دادن یک یا چند دوره قاعدگی تعریف میشه.
انواع آمنوره
آمنوره اولیه
آمنوره اولیه وقتی اتفاق میفته که فرد تا سن 15 سالگی پریود نشده باشه. شایع ترین علل آمنوره اولیه به سطح هورمون مربوط میشه. مشکلات آناتومیکی هم می‌تونند باعث آمنوره شود.
علل رایج آمنوره اولیه عبارتند از:
مشکل کروموزومی یا ژنتیکی با تخمدان‌ها ( اندام‌های جنسی زنانه که تخمک‌ها رو نگه می‌داره).
مشکلات هورمونی ناشی از مشکلات هیپوتالاموس یا غده هیپوفیز.
مشکل ساختاری با اندام‌های تولید مثل، مانند از دست دادن بخش‌هایی از دستگاه تولید مثل.
علت دوبار پریود شدن در یک ماه چیست؟
آمنوره ثانویه
آمنوره ثانویه ، به پریود نشدن برای سه یا چند دوره متوالی گفته میشه یعنی آمنوره ثانویه بعد از شروع پریود مشاهده میشه. بارداری شایع‌ترین دلیل آمنوره ثانویه است، همچنین مشکلات هورمونی هم می‌تونه باعث آمنوره ثانویه بشه. درمان آمنوره بستگی به علت زمینه‌ای اون داره.
علل رایج آمنوره ثانویه عبارتند از:
بارداری (که شایع ترین علت آمنوره ثانویه است).
شیر دادن.
یائسگی
برخی از روش های پیشگیری از بارداری، مانند Depo Provera، دستگاه‌های داخل رحمی (IUD) و برخی از قرص‌های ضد بارداری.
شیمی درمانی و پرتودرمانی برای سرطان.
جراحی رحم
علائم آمنوره بسته به علت اون، ممکنه با علائم یا نشانه‌های دیگری علاوه بر فقدان قاعدگی همراه باشه، علائمی مثل ترشحات شیری از نوک پستان، ریزش مو، سردرد، تغییر در بینایی، موهای زائد صورت، درد لگن و آکنه
مقاله تصادفی: چرا قبل از پریود احساس افسردگی داریم؟
چه کسانی در معرض خطر آمنوره هستند
افرادی که سابقه خانوادگی آمنوره یا یائسگی زودرس دارند.
افرادی با شرایط ژنتیکی یا کروموزومی که بر چرخه قاعدگی تأثیر می‌ذاره.
افرادی که اضافه وزن یا کمبود وزن دارند.
افرادی که سو تغذیه دارند.
افرادی که بیش از حد ورزش می‌کندد.
افرادی که رژیم غذایی ناسالمی دارند.
افرادی که بیماری فشارخون دارند یا به بیماری مزمن مبتلا هستند.
توصیه می کنیم برای درمان درد پریود این مقاله را مطالعه کنید.
تشخیص آمنوره اولیه
از اونجایی که بسیاری از عوامل می‌تونند باعث آمنوره شوند، یافتن علت دقیق ممکنه زمان‌بر باشه. پزشک ابتدا سوابق پزشکی شما رو بررسی می‌کنه و معاینه فیزیکی و لگنی انجام میده. اگر رابطه جنسی داشته باشید ازتون می‌خواد که آزمایش بارداری انجام دهید.
ممکنه چندین نوع آزمایش لازم باشه تا مشخص بشه چه چیزی باعث آمنوره شما شده. پزشک ممکنه از نتایج یک یا چند مورد از تست‌های زیر استفاده کنه:
آزمایش خون
تصویر برداری مانند CT یا MRI
آزمایش هورمون
هیستروسکوپی
غربالگری ژنتیکی
آزمایش کروموزومی (کاریوتیپ)
مقاله پیشنهادی: توضیح پریود برای کودکان
بررسی دقیق آمنوره اولیه
آمنوره اولیه به عنوان عدم شروع پریود تعریف میشه. اگر تا 13 سالگی هیچ نشانه‌ای از بلوغ جنسی ثانویه‌ای وجود نداشته باشد، یا اگر قاعدگی پنج سال پس از رشد اولیه سینه‌ها اتفاق نیفته و یا پریود تا 15 سالگی شروع نشده باشه، باید آزمایش‌های لازم برای بررسی علت اون انجام بشه.
بررسی علل آمنوره اولیه
علل اصلی آمنوره اولیه ناشی از نقص آناتومیک، افزایش سطح هورمون محرک فولیکول (FSH)، هیپرپرولاکتینمی، آمنوره هیپوتالاموس یا سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) است.
مقاله برتر: ورزش در پریودی
نقص آناتومیک
تقریبا 10 درصد از نقص‌های آناتومیک که باعث آمنوره اولیه می‌شوند به دلیل عدم وجود جزئی یا کامل رحم و واژن هنگامی که دیگر خصوصیات جنسی طبیعی زنانه فعال هستند، است. سایر نقایص آناتومیکی عبارتند از باز نبودن پرده بکارت یا سپتوم عرضی واژن که هر دو باعث انسداد جزئی یا کامل واژن می‌شوند و همچنین عدم وجود مجرا واژن یا دهانه رحم
افزایش سطح هورمون محرک فولیکول (FSH)
افزایش سطح هورمون محرک فولیکول (FSH) می‌تونه نشون دهنده اختلال عملکرد غدد جنسی باشه.
این مقاله را هم بخوانید: آیا زنان حامله پریود می شوند؟
هیپرپرولاکتینمی
پرولاکتین یک هورمون هیپوفیزه که در بسیاری از عملکردهای تولید مثل نقش داره. ترشح این هورمون باعث جلوگیری از ترشح غدد جنسی میشه.
آمنوره هیپوتالاموس
این وضعیت به دلیل اختلال عملکردی هیپوتالاموس باعث توقف یا عدم قاعدگی میشه.
سندرم تخمدان پلی کیستیک
سندرم تخمدان پلی کیستیک شایع ترین علت آمنوره در خانم‌هایی با آندروژن بالاست.
سازمان جهانی بهداشت (WHO) خانم‌هایی که آمنوره رو تجربه می‌کنند به سه گروه طبقه بندی کرده.
گروه یک شامل خانم‌هاییه که هیچ شواهدی مبنی بر تولید استروژن درون زا ندارند، سطح هورمون محرک فولیکول (FSH) اون‌ها طبیعی یا پایینه، سطح پرولاکتین هم طبیعیه و هیچ شواهدی از ضایعات در ناحیه هیپوتالاموس-هیپوفیز ندارند.
گروه دوم شامل خانم‌هاییه که بدنشون استروژن تولید می‌کنه اما سطح پرولاکتین و FSH طبیعی دارند.
گروه سوم شامل خانم‌هاییه که FSH بالا دارند که نشان دهنده نارسایی غدد جنسیه.
درمان آمنوره اولیه
برای ناهنجاری‌های مادرزادی:
- درمان پرده بکارت بسته که با ایجاد یک برش صلیبی برای باز کردن سوراخ واژن انجام میشه.
- در صورت وجود سپتوم عرضی، جراحی لازمه.
- درمان هیپوپلازی یا عدم وجود دهانه رحم در هنگامی که رحم فعال در بدن وجود داره، سخت‌تر از سایر انسدادهای خروجیه و نیاز به جراحی داره.
- اگر واژن وجود نداشته باشد یا کوتاه باشه، اتساع پیشرونده معمولا موفقیت آمیزه.
خانم‌هایی که آمنوره اولیه همراه با تمام اشکال نارسایی غدد جنسی و هیپوگنادیسم هیپوگنادوتروپیک دارند، برای اون‌ها هورمون (استروژن و پروژسترون) تراپی دوره‌ای تجویز میشه.
آمنوره اولیه یک بیماری تهدید کننده زندگی نیست اما می‌تونه منجر به عوارض قابل توجهی بشه.
عوارض آمنوره اولیه
اگر آمنوره اولیه با کاهش سطح استروژن همراه باشه، می‌تونه باعث افزایش خطر شکستگی استخوان به دلیل کاهش تراکم استخوان ناشی از پوکی استخوان بشه.
اهمیت آموزش
آموزش برای کسانی که آمنوره اولیه رو تجربه می‌کنند اهمیت زیادی داره چون آمنوره اولیه دلایل متنوعی داره و آموزش باید براساس علت زمینه‌ای فرد باشه. دخترانی که به سن بلوغ نزدیک می‌شوند باید در مورد پریود طبیعی و پیگیری با پزشک آموزش ببینند.
بیمارانی که برای آمنوره اولیه تحت درمان هستند باید به طور منظم به پزشک خود مراجعه کنند.
چطوری میشه از آمنوره جلوگیری کرد؟
معمولا نمی‌توان از آمنوره اولیه که به دلایل مادرزادی یا ژنتیکی ایجاد میشه، جلوگیری کرد اما به صورت کلی داشتن یک سبک زندگی سالم می‌تونه به پیشگیری از برخی علل آمنوره ثانویه کمک کنه.
سعی کنید تناسب اندامتون رو حفظ کنید و رژیم غذایی سالمی رو رعایت کنید. از چرخه قاعدگی خود آگاه باشید (تا متوجه شوید که آیا پریودتون رو از دست دادید یا نه). ویزیت‌های منظم از جمله معاینه لگن و تست پاپ اسمیر رو انجام بدید. خواب منظم و کافی داشته باشید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر حداقل سه دوره متوالی پریود نشدید، یا به سن 15 سالگی رسیدید اما هنوز پریودتون شروع نشده، با پزشک خود مشورت کنید.
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/amenorrhea/symptoms-causes/syc-20369299
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK554469/
https://www.webmd.com/infertility-and-reproduction/guide/absence-periods
شرکت پنبه ریز با بیش از چهار دهه تجربه در تولید نوار بهداشتی، همواره در جهت بهبود کیفیت نوار بهداشتی های خود تلاش می کند. اگر قصد خرید از نوار بهداشتی های پنبه ریز را دارید و یا می خواهید با این نوار ها آشنا شوید، به صفحه نوار بهداشتی های پنبه ریز مراجعه کنید.
