علل درد در عادت ماهانه چیست؟
بیماران ممکن است همراه با آن علائم دیگری مثل تهوع، استفراغ، سردرد، گیجی و نفخ داشته باشند. همچنین احتمال بروز اسهال هم وجود دارد. شایان ذکر است که بسیاری از خانمها علائم را فقط در سیکلهای با تخمک گذاریتجربه می کنند نه در سیکلهای بدون تخمک گذاری. دوره های بدون تخمک گذاری اغلب بصورت خونریزی بدون درد است.
دیسمنوره بدون علت مشخص را «دیسمنوره اولیه» می نامند که ممکن است در بیش از ۵۲۰ درصد جمعیت زنان وجود داشته باشد. در ۵ تا ۱۵ درصد این موارد، درد به حدی شدید است که فرد را از حضور در مدرسه یا محل کار باز می دارد . درد قاعدگی با افزایش سن و پس از بارداری کاهش می یابد .
علت درد ترشح پروستاگلندین ها است که حین قاعدگی در بدن رها می شود . پروستاگلندینها موادی شبیه به هورمون هستند که درنتیجه ترشح آنها رحم منقبض شده، جریان خون به رحم کاهش یافته و پایانه های عصبی نسبت به درد حساس تر می شوند . افرادی که دیسمنوره اولیه دارند مقدار پروستاگلندینها در آنها بیشتر است.
.
در مواردی که علتی برای دیسمنوره وجود دارد آن را «دیسمنوره ثانویه» می نامند . علل شایع دیسمنوره ثانویه شامل آندومتریوز، فیبروئید ها، آدنومایوز و عفونت لگنی است. علل دیگر نیز وجود دارد که موارد آنها بسیار اندک و در شرایط ویژه بررسی می گردند.
درد معمولا در زیر شکم بوده و ممکن است به کمر و پاها هم انتشار یابد. درد معمولا کرامپی بوده و شدت آن کم و زیاد می شود (به اصطلاح می گیرد و ول می کند) ولی ممکن است به صورت مبهم و ادامه دار نیز خود را نشان دهد.
درد معمولا کمی قبل و یا با شروع خونریزی شروع شده و در ۲۴ ساعت اول به حداکثر خود می رسد و پس از ۲ روز کاهش می یابد. سایر علایم شایع شامل سردرد، تهوع، یبوست، اسهال و تکرر ادرار است. حساسیت قبل از شروع قاعدگی ، افسردگی و نفخ شکم ممکن در قسمتی و یا کل دوره خونریزی ادامه یابد. برای تشخیص علل ثانویه معمولا معاینه بالینی صورت گرفته و با توجه به آن تشخیص داده می شود .
برای تشخیص دیسمنوره ثانویه از اولیه، پزشکان باید فاکتورهایی
مثل زمان بندی و محل خاص درد، انتشار درد، سابقه خانوادگی اندومتریوز،
فعالیت جنسی، ابتلا به اسهال، تهوع، یا استفراغ و میزان باز ماندن بیمار از فعالیت های ورزشی یا مدرسه بررسی شود.
معاینه بدنی برای بررسی وجود توده های شکمی،
اختلالات پرده بکارت و فتق ها الزامی است. همچنین در تشخیص،
بزرگ شدن رحم یا اندومتریوز مفید است.
کشت ترشحات سرویکس یا واژن ممکن است وجود PID را اثبات کند
و یا اینکه رادیولوژی میتواند به توده های لگنی یا
اختلالات مادرزادی به عنوان علل دیسمنوره اشاره داشته باشد.
درمان دارویی
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (مثل مفنامیک اسید و ایبوپروفن)
معمولا درد را به طور موثر کاهش می دهند.
این داروها اگر ۱ تا ۲ روز قبل از شروع قاعدگی مصرف شوند
و در حین و پس از دو روز از قاعدگی مصرف آنها ادامه یابد بهترین کارایی را خواهند داشت.
در مواردی هم که درد قاعدگی ثانویه به علت دیگری باشد، درمان آن ضایعه به بهبود درد کمک خواهد نمود.
در حال حاضر بیشترین تمرکز روی سه داروی NSAID معمول است
که بصورت OTC در دسترس می باشد شامل ایپوپروفن،
ناپروکسن و کتوپروفن. در مصرف ایپوپروفن باید توصیه ها
و احتیاطات لازم مدنظر قرار گیرد مثل احتیاطات آلرژیک
(احتمال ایجاد کهیر، آسم، تورم صورت، یا شوک) و نیز توصیه های مصرف
(در صورت سوزش خفیف سر دل، ناراحتی و یا درد معده با غذا یا شیر مصرف شود)
و نیز هشدار در مورد علائم مصرف همزمان با الکل.
البته دیورتیکها می توانند در کنترل بعضی از علائم از جمله تورم
و ادم و افزایش وزن ناشی ازتجمع مایع در سندرم پیش از قاعدگی و
یا در دوره قاعدگی مصرف گردند کافئین یک دیورتیک مؤثر است ولی میتواند
باعث عوارض جانبی مثل تغییرات فشارخون گردد و نیز یک ماده بالقوه اعتیاد آور
و با علائم محرومیت شناخته شده بوده و میتواند باعث تشدید سندرم پیش از قاعدگی گردد.
