ممکنه از خودتون بپرسید چرا پریود می شیم؟ و این همه درد و سختی رو هر ماه تحمل کنیم و اصلا مگه پریود جز اذیت شدن فایده دیگری هم داره؟! ما توی این مطلب می‌خوایم به شما بگیم علت پریود شدن چیه و چه مزیت و علائمی داره. همچنین در ادامه بهتون میگیم چه مشکلاتی میتونه باعث بشه پریودتون دردناک‌تر از حد معمول بشه. در آخر در خصوص امکان متوقف کردن پریود براتون توضیح میدیم و به باورهای غلطی که در مورد پریود شدن وجود داره؛ می‌پردازیم که شاید دونستن اونها براتون عجیب و یا حتی جالب باشه.
علت پریود شدن چیه؟
پریود خونریزی طبیعیه که بدن خانوم‌ها رو برای بارداری آماده میکنه و طی یک چرخه هر ماه تکرار میشه. تغییرات هورمونی درون بدن هر ماه باعث میشه تخمدان‌ها استروژن آزاد کنند و پروژسترون باعث میشه پوشش داخلی رحم ضخیم بشه. اولین قاعدگی وقتی اتفاق میفته که بدن اونقدر بالغ شده باشه که بتونه یک چرخه قاعدگی رو به طور کامل طی کنه
معمولا خانوم‌ها از سن 11 سالگی تا 51 سالگی روند پریود این شکلیه که اول پوشش داخلی رحم ضخیم میشه و بعد یک تخمک شروع به رشد کردن میکنه. بعد از اون یکی از تخمک‌ها آزاد میشه و برای لقاح در پوشش داخلی رحم شما قرار میگیره. اگر تخمک بارور نشه، بدن شما دیگه نیازی به پوشش ضخیم رحم نداره. بنابراین سطح استروژن و پروژسترون کم میشه و در نهایت به سطحی می‌رسه که باعث میشه، پوشش داخلی رحم همراه با مقداری خون از طریق واژن شما از بدنتون خارج بشه.
به کل این پروسه پریود می‌گویند و معمولاً حدود یک ماه طول میکشه تا پوشش داخلی رحم دوباره ساخته بشه و وقتی دوباره پوشش داخلی رحم ضخیم شد؛ همین روند دوباره در بدن شما تکرار میشه.
آیا همه خانوم‌ها پریود می شوند؟
قاعدگی یک اتفاق طبیعیه. هر ماه که باردار نمی‌شوید، بدن شما بافتی رو که دیگر برای تغذیه تخمک بارور شده و به اون نیازی نداره رو، دفع میکنه. برای اینکه خانوم‌ها عادت ماهانه منظم داشته باشند، اعضا زیر باید به درستی عمل بکنند:
- هیپوتالاموس
- غده هیپوفیز
- تخمدان ها
- رحم
اگر ناهماهنگی‌هایی مانند تغییر در نظم، دفعات، مدت یا حجم خونریزی خودتون حس کردید، باید حتما با متخصص زنان در این باره صحبت کنید.
بعضی از خانوم‌های به دلیل انواع بیماری‌ها مثل پیشقاعدگی، استرس، بیماری یا هیسترکتومی پریود نمی‌شوند. همچنین ممکنه به دلیل بیولوژیک بدنشون که ترنس یا اینترسکس هستند هرگز پریود رو تجربه نکنند. در عین حال ممکنه بعضی مردان هم به دلیل بیولوژیک بدنشون که ترنس، اینترسکس، جندرکوئر یا غیر باینری هستند؛ تجربه قاعدگی رو داشته باشند.
علائم قبل از اولین پریود
قبل از شروع اولین قاعدگی، تغییرات فیزیکی در بدن خانوم‌ها اتفاق میفته که شامل بزرگ شدن پستان‌ها، رشد موهای ناحیه تناسلی، تغییر فرم بدن و داشتن ترشح واژینال میشه.
یادتون باشه که بدن هرکسی منحصر به فرده و هیچ زمان دقیقی برای اولین بار پریود شدن وجود نداره، پس خودتون رو با بقیه مقایسه نکنید.
در اولین پریودتون ممکنه علائمی داشته باشید که باعث بشه کمی احساس ناراحتی بکنید، پس شاید بهتره قبل این که براتون پیش بیاد در موردش مطلع باشید تا آمادگی‌های لازم رو داشته باشید. این علائم شامل موارد زیر میشه:
- گرفتگی و احساس درد در شکم، کمر یا پاها
- نفخ
- احساس درد در سینه‌ها
- جوش
- نوسانات خلقی
- خستگی
مقدار خون اولین پریودی
خون اولین پریودی قرمز روشن نیست و اینکه رنگ خون قهوه‌ای و حجمش کم باشه خیلی طبیعیه. علائم اولین پریود معمولا غیر پیش بینیه ممکنه برای بعضی ها شدید و برای برخی دیگر خفیف رخ بده یا حتی به شکل ترشحات واژن باشه. هرکسی اولین پریودی که تجربه میکنه متفاوته، بنابراین نگران نباشید.
چرا زمان پریود من تغییر می کنه؟
کوچکترین تغییر در اندازه هورمون‌های تولید مثل و یا شرایط جسمانی شما میتونه در چرخه قاعدگی شما تاثیر بذاره. این مسئله جای نگرانی نداره اما در صورت داشتن علائم بیشتر یا آزار دهنده بودن علائم می‌تونید با متخصص زنان مشورت کنید.
استرس زیاد، تغییر وزن شدید یا سایر شرایط زندگی میتونه روی مدت زمان چرخه قاعدگی، شدت خونریزی و یا سایر علائم تاثیر بذاره.
اگر پریودتون به جای 5 روز به مدت 3 روز طول میکشه، یا استثنا در یک ماه 2 بار خونریزی دارید و تاریخ قاعدگیتون به طور کامل تغییر کنه، جای نگرانی نداره.
با تغییرات در سطح استروژن و پروژسترون چرخه قاعدگی شکل میگیره و اگر چیزی این نوسان رو مختل کنه باعث میشه که شما توی چرخه تون تغییرات حس کنید. مثل وقتی که از قرص‌های هورمونی یا IUD استفاده می‌کنید.
روش‌های پیشگیری از بارداری عموما باعث نامنظم شدن دوره‌های قاعدگی، لکه‌بینی مداوم یا توقف کامل دوره‌ها میشه.
در عین حال بارداری و سقط جنین هم میتونه در سطح هورمون‌ها تغییر ایجاد کنه که این میتونه تأثیر مستقیمی بر چرخه قاعدگی شما داشته باشه. مهم‌ترین چیزی که خانوم‌ها باید بدونند اینه که کنترل قاعدگی در مغزه، نه در تخمدان‌ها، بنابراین سلامت روان شما میتونه بر طول دوره قاعدگی شما تأثیر مستقیمی داشته باشه.
هورمون استرس، کورتیزول، در صورت احساس استرس در مدت زمان طولانی در بدن شما افزایش پیدا میکنه. بدن شما این هورمون رو به عنوان بخشی از پاسخ آزاد میکنه. تحقیقات نشون داده که میزان بالای کورتیزول با خونریزی‌های نامنظم یا قطع کامل قاعدگی ارتباط داره.
رژیم غذایی، سبک زندگی، خواب یا تغییرات روتین، لاغری شدید یا چاقی ناگهانی، ورزش بیش از حد و اختلالات تیروئید (هم کم کاری و هم پر کاری) میتونه تغییراتی در چرخه قاعدگی شما ایجاد کنه. همچنین سطح هورمون شما ارتباط مستقیمی با چیزهایی مثل سلامت قلب و تراکم استخوان شما داره، بنابراین خوبه که مراقب اونها باشید.
با این حال، اگر قاعدگی شما به طور مداوم نامنظم میشه، ممکنه نشونه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای مثل سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) باشه.
اگر متوجه علائم اولیه سقط جنین، از جمله خونریزی، درد معده یا گرفتگی، شدید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. اونها میتونند در صورت نیاز آزمایش‌هایی انجام دهند تا خیال شما راحت بشه.
اختلالات پریود چیه؟
اختلالات قاعدگی عبارتند از:
- دیسمنوره که به گرفتگی دردناک در دوران قاعدگی گفته میشه.
- سندرم پیش از قاعدگی که به علائم جسمی و روانی قبل از قاعدگی اشاره داره.
- منوراژی، خونریزی شدیده، یعنی طولانی شدن دوره‌های قاعدگی یا خونریزی بیش از حد در طول یک دوره.
- متروراژی به خونریزی در فواصل نامنظم، به ویژه بین دوره‌های قاعدگی گفته میشه.
- آمنوره مشکلی که باعث میشه پریود نشید.
- الیگومنوره به دوره‌های قاعدگی نادر اشاره داره.
- هیپومنوره به دوره های خفیف اشاره داره.
آیا درد پریود طبیعیه؟
دیواره رحم که منقبض میشه، رگ‌های داخل رحم فشرده میشه و دیگر جریان خون و اکسیژن به رحم نمیرسه. وقتی اکسیژن نباشه، سلول‌های رحم مواد شیمیایی به نام پروستاگلاندین آزاد میکنه که درد و انقباض رو تشدید میکنه.
بنابراین درد پریود امری طبیعیه و اغلب خانوم‌ها اون رو تجربه می‌کنند. اما میزان این درد در هر خانوم و در هر دوره‌ای که تجربه می‌کنند میتونه متفاوت باشه.
سندروم پیش از قاعدگی چیه؟
به علائم عاطفی و جسمی قبل یا در طول دوره قاعدگیPMS (سندرم پیش از قاعدگی) می‌گویند. این علائم میتونه شامل سردرد، احساس درد پستان ها و شکم، بدخلقی، غمگینی، اضطراب، نفخ و آکنه باشه. عموما این علائم پس از چند روز از بین میره.
آیا امکان متوقف کردن پریود وجود داره؟
هیچ روش تضمینی برای متوقف کردن پریود وجود نداره. اما مقاله‌ای در مجله بین‌المللی سلامت زنان در سال 2014 مدعی شد که میشه با انجام بعضی روش‌های پیشگیری از بارداری، پریود رو متوقف کرد.
داده‌های این تحقیقات از این قراره که اگر روزانه قرص‌های ضدبارداری میخورید، بعد از یک سال حدود 70 درصد احتمال داره که دیگه پریود نشوید. همچنین تزریق هورمون میتونه تا 22 ماه بر باروری شما تأثیر بذاره. بعد از یک سال، حدود 50 تا 60 درصد این احتمال وجود داره که پریودتون متوقف بشه و بعد از 2 سال این رقم به حدود 70 درصد می‌رسه. در روشی دیگر گفته شده که اگر یک سال از IUD هورمونی (دستگاه داخل رحمی) استفاده کنید، حدود 50 درصد امکان توقف پریود شما وجود داره. همچنین با قرار دادن ایمپلنت ضد بارداری در بازو، پس از 2 سال 20 درصد این احتمال وجود داره که پریودتون متوقف بشه.
پریودی، راهی برای باردار شدن
به طور کلی پریود شدن در هر ماه، رحم خانوم‌ها رو برای بارداری بعدی آماده میکنه. وقتی باردار شوید، پریود شما متوقف میشه و اگر در این دوران خونریزی تجربه کردید قطعا علت دیگری دارد. مواردی که ممکنه سبب خونریزی در دوران بارداری بشه، شامل موارد زیره:
خونریزی لانه گزینی
در اوایل بارداری، ممکنه کمی لکه بینی داشته باشید که اصولا مشکلی برای شما ایجاد نمیکنه. این اتفاق زمانی رخ میده که جنین در در دیواره رحم شما در حال رشده.
تغییرات دهانه رحم
بارداری میتونه باعث تغییراتی در دهانه رحم بشه و این ممکنه گاهی باعث خونریزی بشه برای مثال بعد از رابطه جنسی.
سقط جنین یا حاملگی خارج از رحم
در طول 12 هفته اول بارداری، خونریزی واژینال میتونه نشونه‌ای از سقط جنین یا حاملگی خارج از رحم باشه.
باورهای غلط در مورد پریود
شماره 1: اگه موقعی که پریود هستید، رابطه جنسی بدون پیشگیری داشته باشید، حامله نمیشید!
یک باور غلط هست که میگه یک زن نمیتونه در زمان پریودی باردار بشه. در حالی که در روزهایی که پریود می‌شوید، فقط احتمال بارداری شما کمتره، اما صفر نیست.
اگر بدون استفاده از روش‌های پیشگیری رابطه جنسی دارید، باید بدونید که شما می‌تونید در هر زمانی از چرخه قاعدگی خودتون باردار بشید. هیچ زمان ایمنی در ماه وجود نداره که بتونید بدون پیشگیری رابطه جنسی داشته باشید.
چرخه تخمک‌گذاری برای بعضی خانوم‌ها بین 28 تا 30 روزه که این یعنی اگر در حین پریود رابطه جنسی داشته باشید، احتمالا تا چند روز بعد تخمک‌گذاری نخواهید داشت. اما خانوم‌هایی که چرخه‌های کوتاه‌تری دارند، فاصله زمانی بین دوره پریود و تخمک‌گذاریشون ندارند.
از طرفی دیگر اسپرم مرد میتونه تا 72 ساعت پس از انزال در داخل بدن خانوم‌ها زنده بمونه. وقتی پریود شما تموم میشه، شانس باردار شدن شما افزایش پیدا میکنه و اگر در روزهای پایانی پریودتون رابطه جنسی داشته باشید، احتمال بارداری زیاده.
همچنین به راحتی میشه خونریزی واژینال رو با پریود اشتباه بگیرید. چون این امکان وجود داره که در زمان تخمک‌گذاری که دقیقا بیشترین احتمال باروری رو دارید، خونریزی کنید. داشتن رابطه جنسی محافظت نشده در این زمان شانس باردار شدن شما رو افزایش میده.
شماره 2: وقتی پریود هستید نباید فعالیت هایی مثل ورزش و رابطه جنسی داشته باشید!
پریود شدن و درد رو بهانه نکنید که تمام مدت استراحت کنید. مطالعات نشون داده که ورزش به تسکین علائم مرتبط با قاعدگی کمک میکنه. ورزش در هنگام پریود میتونه باعث بشه آدم احساس بهتری نسبت به خودش داشته باشه، راحت‌تر تمرکز کنه و پر انرژی‌تر باشه. همچنین می تونه دردهایی مثل گرفتگی عضلات، کمردرد و سردرد رو کم بکنه.
شماره 3: پریود شما باید دقیقاً یک هفته طول بکشد!
بدن شما منحصر به فرده و چرخه ماهانه شما هم به همین ترتیب می تونه خاص باشه. برای اکثر خانم‌ها، قاعدگی حدود 5 روز طول میکشه و هر 4 تا 5 هفته یکبار اتفاق میفته. اما دوره‌ها میتونند کوتاه‌تر یا طولانی‌تر و بیشتر یا کمتر تکرار بشوند و میتونند هر ماه تغییر کنند.
شماره 4: سندرم پیش از قاعدگی (PMS) یک باور ذهنیه!
سندرم پیش از قاعدگی (PMS) باعث ایجاد علائمی مثل تحریک پذیری، خستگی، اضطراب یا احساس غم و اندوه قبل یا در طول قاعدگی شما میشه. بیش از 90 درصد از خانوم‌ها حداقل یکی از علامت‌های گفته شده رو موقع پریود تجربه می‌کنند. سندرم پیش از قاعدگی در هر کس و در هر دوره میتونه علائم متفاوتی داشته باشه و یا شدتش کم و زیاد بشه.
علائم PMS بخاطر نوسانات هورمون‌های استروژن و پروژسترون رخ میده و شما می‌تونید با تغییر در سبک زندگی‌تون شدتش رو تا حدودی کنترل کنید. به طور مثال:
سالم زندگی کردن با ورزش کافی، تغذیه سالم، خواب کافی، مقابله با استرس و اجتناب از سیگار
مصرف داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و آسپرین برای کاهش علائم فیزیکی
مصرف داروهای تجویزی، مانند کنترل بارداری هورمونی، داروهای ضد افسردگی، دیورتیک ها (قرص های کاهش نفخ) یا داروهای ضد اضطراب
اگر علائم سندرم پیش از قاعدگی زندگی روزمره شما رو تحت تأثیر قرار میده، با یک متخصص زنان صحبت کنید.
شماره 5: وسیله ای هست که وقتی پریود میشید بهترینه!
تامپون، پد، فنجان قاعدگی، نوار بهداشتی روش‌های زیادی برای جذب خون قاعدگی وجود داره. تبلیغات، دوستان یا حتی فرضیات شما ممکنه باعث بشه فکر کنین که یک روش موثرتر وجود داره. در حالی که، استفاده از هر کدوم مزایا و معایب خودش رو داره.
اگر می‌خواهید در مورد انواع مدل‌های پد و نوار بهداشتی پنبه ریز اطلاعات کسب کنید، می‌توانید به صفحه محصولات ما مراجعه کنید و بسته به نوع پوست و سلیقه خودتون، بهترین محصول رو انتخاب و خریداری کنید. همچنین توی این صفحه در مورد معایب و مزایای استفاده از نوار بهداشتی دایموند، نوارهای لطیف، نوارهای روزانه، نوارهای شبانه و پدهای روزانه صحبت کردیم.
نوارهای لطیف نازک و لطیف دایموند میتونه برای دختران جوانی که تازه پریود شدند مناسب باشه؛ همچنین با توجه به میزان خونریزی کمی که در این زمان دارند ما بهشون پد روزانه رو پیشنهاد می‌کنیم. همچنین برای خانوم‌هایی که با تامپون یا فنجان قاعدگی راحت نیستند، یا خونریزی زیادی دارند نوار بهداشتی شبانه نازک بزرگ و یا شبانه ضخیم خیلی خیلی بزرگ پیشنهاد می‌کنیم. چراکه این نوع نوار بهداشتی علاوه بر مشبک بودن که احساس خیسی رو از بین می بره، بافت نرمی داره و ایجاد حساسیت نمیکنه.
شماره 6: درد در دوران پریود طبیعیه و فقط باید تحملش کنید!
در حالی که برخی از گرفتگی‌ها شایع هستند، اگه دردی که تجربه می‌کنید که اونقدر شدیده که انجام امور زندگی روزمره رو براتون سخت کرده، باید با یک پزشک متخصص صحبت کنید. گزینه هایی برای کمک به مدیریت درد پریود وجود داره. شما نباید احساس کنید که اگه درد رو تحمل کنید قوی‌تر میشید.
شماره 7:اگه مدام قرص هورمون میخورید، رحم شما پر از خون میشه!
قرص یک روش موثر برای پیشگیری از بارداریه چون باعث میشه شما تخمک‌گذاری نداشته باشید. وقتی تخمک‌گذاری نمی‌کنید، پوشش رحم شما ضخیم نمیشه و بنابراین خونی هم وجود نداره که از شرش خلاص بشید. بنابراین پریود نشدن هیچ عارضه جانبی نداره و در واقع یک راه بسیار مطمئن برای کنترل چرخه قاعدگیه. مزیتش هم این که مصرف قرص ترکیبی بدون وقفه، موثرترین راه پیشگیری از بارداریه.
خلاصه آن چه در این مطلب گفتیم
در این مطلب سعی داشتیم که به طور کامل به مقوله علت پریود شدن، علائم ناشی از اون و مشکلاتی که براتون ایجاد میکنه اشاره کنیم. امیدواریم که پاسخ تمامی سوالات خودتون رو توی این مطلب گرفته باشین اما اگه هنوز هم سوالی دارید که حس می‌کنید بی‌جواب مونده یا موضوعی هست که دوست دارید ما در موردش به شما بگیم؛ لطفا در قسمت نظرات برامون یادداشت کنید.
در آخر یادتون نره که قاعدگی مشکلات زیادی داره اما هیچوقت یک مسئله شرم‌آور و اضافی نیست. قاعدگی طبیعیه و برای سلامت شما بسیار مفیده. نباید از این که پریودید یا در مدرسه و محل کار دچار درد شدید، احساس خجالت کنید. فراموش نکنید شما می‌توانید با خواندن مطلب درمان درد پریودی دوره‌های خودتون رو سبک‌تر و کم دردتر کنید، طوری که پریود شدن دیگه براتون دغدغه نباشه.
منابع:
https://www.healthline.com/health/why-do-women-have-periods#not-all-women-have-periods
https://helloclue.com/articles/cycle-a-z/talking-about-periods-beyond-gender/
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/24139-menarche
https://helloclue.com/articles/life-stages/when-will-i-get-my-first-period/
https://www.medicalnewstoday.com/articles/first-period#summary
https://flo.health/menstrual-cycle/why-do-periods-change-dates
https://www.healthline.com/health/why-do-periods-hurt#causes
https://www.healthline.com/health/pregnancy/sex-on-period#birth-control
https://www.chestercountyhospital.org/news/health-eliving-blog/2019/july/period-myths
https://www.familyplanning.org.nz/news/2022/five-common-and-misleading-myths-about-periods
