قرص های ضدبارداری قاعدگی را به تاخیر می اندازند
بسیاری از خانم‌ها خودسرانه برای پیشگیری از بارداری‌های ناخواسته یا به تعویق انداختن دوره عادت ماهیانه و لکه‌بینی به مصرف قرص‌های ضدبارداری روی می‌آورند اما متخصصان زنان و زایمان بر این باورند که مصرف مداوم این قرصها برای این منظورها، مناسب نیست زیرا نتایج تحقیقات نشان داده‌اند مصرف طولانی‌مدت قرص‌های ضدبارداری بی‌خطر نخواهد بود.
با دکتر آزیتا صفارزاده، جراح و متخصص بیماری‌های زنان و زایمان گفت‌وگو کرده‌ایم تا اطلاعات بیشتری درمورد عوارض مصرف قرص ضدبارداری برای به‌تعویق انداختن دوره عادت ماهیانه داشته باشیم.
خانم دکتر! چرا برخی از خانم‌ها دچار لکه‌بینی می‌شوند؟
ابتلای زنان به اختلالات هورمونی و گاهی ابتلا به پولیپ، فیبروم یا ضایعات دیگر در دهانه رحم و داخل رحم باعث لکه‌بینی می‌شود.
خیلی از خانم‌ها برای رفع مشکل لکه‌بینی هنگام مسافرت‌های زیارتی از قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌کنند، این کار ضرری ندارد؟
خانم‌هایی که به دلیل اختلالات هورمونی دچار لکه‌بینی‌های قبل و بعد از عادت ماهیانه یا بین دو سیکلعادت ماهیانه می‌شوند و برای حل این مشکل به‌خصوص در ماه رمضان از قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌کنند، باید بدانند که اگرچه مصرف قرص‌های ضدبارداری تا حدودی می‌تواند اختلالات هورمونی زنانه را برطرف کند اما مانند شمشیر دولبه‌ای است که از یک طرف باعث کاهش لکه‌بینی می‌شود و از سوی دیگر به خصوص در سنین بالای ۴۰-۳۵ سال عوارض جانبی به همراه خواهد داشت.
قرص ضدبارداری چه تاثیری در کاهش لکه‌بینی دارد؟
قرص‌های ضدبارداری با کاهش‌دادن ضخامت جدار رحم، مانع خونریزی می‌شوند و تا زمانی که فرد به مصرف قرص ادامه دهد، دچار لکه‌بینی و عادت ماهیانه نخواهد شد. از سوی دیگر مصرف مداوم این قرصها باعثناباروری می‌شود. استفاده از قرص ضدبارداری قبل از بارداری اول بسیار خطرناک است و احتمال ابتلا بهسرطان را افزایش می‌دهد. درواقع با مصرف‌طولانی مدت، هورمون‌های موجود در قرصها باعث اختلال در کارکرد هیپوفیز می‌شود و این اختلال مانع مصرف تخمک‌گذاری و بارداری خواهد شد.
مصرف این قرصها برای به تعویق انداختن دوره عادت ماهیانه، منعی ندارد؟
برخی افراد غافل از عوارض این داروها، برای به تعویق انداختن زمان دوره عادت ماهیانه خود از آنها استفاده می‌کنند ولی این کار اگر به مدت طولانی انجام شود، باعث نازک‌ترشدن قطر لایه داخلی رحم (یعنی آندومتر) خواهد شد و به مرور زمان لکه‌بینی را در پی خواهد داشت. در ضمن مصرف قرص‌های قدیمی ضدبارداری که دوز بالایی از اتینیل استرادیول (نوعی استروژن) دارند، در افراد بالای ۴۰ سال باعث لخته‌شدن عروق پا و عروق مغزی می‌شود.
کدام افراد بیشتر در معرض خطر استفاده از این قرصها هستند؟
مصرف قرصها در افراد مبتلا به مشکلات قلبی-عروقی باعث تصلب شرایین و افزایش فشارخون می‌شود. به علاوه برای زنان بالای ۳۵ سال، زنان سیگاری یا خانم‌هایی که برای مسافرت یا رفتن به مکان‌های زیارتی مثل سوریه، مکه، کربلا و…. برای به‌تعویق انداختن قاعدگی به دفعات قرص می‌خورند، افرادی که سابقهسرطان پستان دارند (مصرف این قرصها در سنین بالا احتمال ابتلا به سرطان پستان را افزایش می‌دهد) و خانم‌هایی که سابقه ابتلا به فشارخون در یکی از افراد درجه یک خانواده آنها وجود دارد به شدت مضر است.
مصرف قرص ضدبارداری اندازه فیبروم افراد مبتلا به فیبروم رحمی را افزایش می‌دهد. استفاده از این قرصها برای زنانی هم که مستعد ابتلا به بیماری‌های سرطان دهانه رحم و سرطان روده و… هستند، ممنوع است چرا که آثار ناشی از مصرف آنها باعث تاخیر در شناسایی و درمان بیماری می‌شود. این قرصها گاهی خطر لخته‌شدن خون در وریدها و آمبولی لخته‌ها را بالا می‌برند، عارضه‌ای که در برخی موارد مرگبار است.
مصرف همزمان این قرص ها با سیگارکشیدن چه خطری دارد؟
احتمال سکته قلبی و حوادث ناشی از تصلب شریان‌های مغزی و قلبی در خانم‌های سیگاری به دنبال مصرف قرص‌های ضدبارداری افزایش می‌یابد، مخصوصا در زنانی که تعداد سیگارهایی که در روز مصرف می‌کنند، بالاست و به این ترتیب خطر مرگ نیز در آنها بیشتر است.
خانم دکتر! گفته می‌شود مصرف این قرصها در ظاهر فرد نیز تاثیر می‌گذارد. در این مورد بیشتر توضیح می‌دهید؟
مصرف این قرصها در برخی از افراد به دلیل هورمون استروژن موجود در آنها، باعث افزایش رنگ در گونه می‌شود که در زیبایی فرد تاثیرگذار است. همچنین دوز بالای استروژن و پروژسترون باعث افزایش اشتها و در نهایت چاقی و ابتلا به بیماری‌های همراه با چاقی می‌شود. به‌طوری که برخی از افراد فقط با چند ماه مصرف این قرصها، چند کیلوگرم به وزنشان اضافه می‌شود که مقداری از آن به دلیل ورم و افزایش چربی است. بنابراین بهتر است قرصها در مواقع لازم و به مدت محدود استفاده شوند. همچنین هورمون‌های موجود در قرصها که از خانواده کلسترول هستند، در بدن تجمع می‌یابند و باعث می‌شوند مقدار دوز استروژن ۹ برابر مقدار طبیعی شود.
پیشنهاد شما برای اینکه این قرصها خطر کمتری برای مصرف‌کننده داشته باشد، چیست؟
استفاده موقت از این قرصها در خانم‌هایی که قند و کلسترول طبیعی دارند،
عارضه زیادی به دنبال ندارد اما قطعا با مصرف طولانی‌مدت،
عوارض دیگری مانند ابتلا به دیابت، بالارفتن کلسترول
و فشارخون به خصوص در سنین بالا که احتمال بروز آن بیشتر است،
رخ خواهد داد. متاسفانه برخی از افراد که پروتئین‌های ضدانعقادی آنتی‌ترومبین ۳
در بدنشان کم است با استفاده از این قرصها در نواحی مختلف بدن مانند پا،
ریه و مغز دچار لخته شدگی خون می‌شوند که اگر به موقع تشخیص داده نشود، منجر به مرگ فرد خواهد شد.
از طرفیرابطه میان قرص‌های ضدبارداری
و خطر لخته شدن خون و سکته مغزی کاملا ثابت شده و این خطر در صورتی که خانمی سیگاری
و بالای ۳۵ سال باشد، به شدت افزایش می‌یابد.
همچنین قرص ضدبارداریممکن است با پروتئین SHBG که با اتصال به تستوسترون
اندک موجود در بدن زنان آن را از دسترس بدن دور نگه می‌دارد،
تداخل کند و در دراز مدت باعث اختلال میل و فعالیت جنسی شود.
توصیه
بسیاری از خانم‌ها از عوارض کلی این قرصها اطلاع کاملی ندارند
و به راحتی با هر بهانه‌ای از آنها استفاده می‌کنند اما توصیه می‌کنم
به هیچ‌وجه زمان عادت ماهیانه خود را تغییر ندهید
و برنامه سفر یا … را طوری تنظیم کنید که با این دوره همزمان نشود.
بیمارانی که قرار است تحت عمل جراحی قرار گیرند،
حتما باید پزشک خود را از مصرف قرص‌های ضدبارداری مطلع کنند
زیرا مصرف این قرصها باید یک ماه قبل از عملجراحی قطع شود
تا بعد از عمل جراحی که فرد بی‌تحرک است، احتمال لخته‌شدن عروق کاهش یابد.
