علل، علائم و درمان تهوع و استفراغ در دوران بارداری

علل، علائم و درمان تهوع و استفراغ در دوران بارداری

در دوران بارداری تهوع و استفراغ شایع است که به آن تهوع بارداری نیز گفته می شود، اغلب خانم ها در طول سه ماهه نخست بارداری علائم خفیف تا متوسطی از تهوع و استفراغ را تجربه می کنند. این علائم معمولا با وارد شدن به ماه چهارم بارداری از بین می رود.
به تهوع و استفراغ دوران بارداری، بیماری صبحگاهی (morning sickness) گفته می شود اما برخلاف نام آن اغلب خانم ها در تمام طول روز علائم تهوع و استفراغ را تجربه می کنند و بروز این علائم تنها محدود به صبح نخواهد بود.
در شرایط خیلی نادر ممکن است خانم باردار دچار استفراغ شدید، دهیدراسیون (کم آبی بدن) و کاهش وزن شود. به این شرایط hyperemesis gravidarum یا استفراغ بدخیم بارداری گفته می شود.

علت تهوع در بارداری:

علت دقیق تهوع و استفراغ های دوران بارداری مشخص نیست.
اغلب شواهد نشان از تغییرات سریع هورمونی دارد.
این نوسانات می تواند سبب تغییراتی در انقباضات ماهیچه ای
و الگوهای ریلکسیشن در معده و روده شما شود
بنابراین می تواند منجر به بروز تهوع و استفراغ در دوران بارداری گردد.
هورمون هایی که به نظر میرسد در پروسه تهوع و استفراغ دوران بارداری دخالت دارند عبارتند از:
گنادوتروپین جفتی انسان (hCG)، استروژن و پروژسترون.
مقادیر غیرطبیعی هورمون های تیروئیدی نیز در خانم های مبتلا به استفراغ شدید گزارش شده است
اما علت این مشاهده هم چنان نامعلوم باقی مانده است.
برخی تحقیقات نشان داده است حالت تهوع در دوران بارداری زمانی بدتر می شود
که قند خون شما بسیار پایین می آید.
برخی محققین دریافته اند ممکن است
که خانم ها بر اثر خوردن قرص های کنترل بارداری دچار تهوع بارداری شوند،
خانم های مبتلا به میگرن یا بیماری حرکتی (motion sickness)
بیشتر در خطر تهوع و استفراغ در دوران بارداری قرار دارند.
اگر در خانواده شما سابقه تهوع و استفراغ شدید بارداری (hyperemesis gravidarum) وجود دارد،
شما نیز ممکن است در خطر ابتلا تهوع و استفراغ شدید باشید.
علل دخیل در تهوع و استفراغ شدید (hyperemesis gravidarum)
با وجود تحقیقات زیادی که در این زمینه انجام گرفته، نامشخص است.

برخی از معروف ترین علل تهوع و استفراغ در دوران بارداری عبارت است از:

• وضعیت هورمونی: افزایش میزان گنادوتروپین جفتی انسان یا جزئی از این هورمون می تواند در القای استفراغ در بارداری نقش داشته باشد. باور بر این است که پرکاری تیروئید و یا هایپرتیروئیدیسم با بروز تهوع بارداری ارتباط داشته باشد. هورمون دیگری که تصور می شود در این میان دخالت دارد سروتونین است. سروتونین ترکیبی شیمیایی در مغز است که هم بر مسیر گوارش و هم بر سیستم عصبی مرکزی تاثیر می گذارد. این تاثیرات می تواند در استفراغ بارداری نقش داشته باشد. در طول بارداری مسیر بالایی دستگاه گوارش دچار کاهش سرعت شده و می توان در بروز تهوع و استفراغ نقش داشته باشد. برخی تحقیقات نشان داده است که این افت سرعت در مسیر گوارشی در خانم های بارداری که دچار استفراغ شدید هستند افزایش می یابد.

• وضعیت دستگاه گوارش: باکتری هلیکو باکتر پیلوری یا اچ-پیلوری که در مسیر روده زندگی می کند می تواند سبب بروز زخم های پپتیک شود. این باکتری در بین خانم های باردار و البته خانم های مبتلا به تهوع و استفراغ شدید در دوران بارداری (hyperemesis gravidarum) بیشتر است. در این شرایط استفاده از آنتی بیوتیک می تواند موثر باشد.

• وضعیت روانی: اگر چه این ایده بحث انگیز است، اما برخی محققین بر این باورند که تهوع بارداری می تواند واکنش روانی خانم ها علیه بارداری باشد و می تواند برخاسته از درگیری های خانوادگی و یا محیط خانه او باشد. در این موارد انجام مشاوره های روانی توصیه می شود.